Wij mensen hebben net als alle dingen op deze aarde een houdbaarheidsdatum. Sommige mensen blijven nog lang na hun houdbaarheid rondlopen op deze aarde, zoals mijn oma, die na vijfennegentig jaar pas mocht gaan. Anderen blijken voor het aflopen van hun houdbaarheidsdatum toch al te moeten uitstappen, zoals mijn oom die door kanker werd geveld nog voordat mijn oma aan de beurt was. Degene die deze houdbaarheidsdata moet controleren, zit af en toe dus echt te slapen. Af en toe een vergissinkje is niet erg, maar ik hoor alleen al in mijn omgeving veel voorbeelden van mensen die gaan voordat hun datum geëxpireerd is. Dat is helaas ook gebeurd bij mijn vriend Johan.
Hij stond nog met twee benen in het leven. We zagen elkaar de afgelopen drie jaar bijna elke maand bij het Schrijfatelier in Steyl. Door de zelfgeschreven verhalen die hij daar voorlas, gaf hij me een kijkje in zijn ziel. Johan hield veel van reizen, vooral naar Italië, zijn 'moederland' zoals hij dat noemde. Dan nam hij zijn schrijfschrift mee en ging bijvoorbeeld in Milaan op een bankje zitten in een park. En dan maar opschrijven wat hij zag en wat in hem opkwam. Zo deed hij ook een wandeling langs de Engelse kust, waarbij hij in één dag meer dan 40 kilometer aflegde, met af en toe een schrijfpauze.
Het schrijven had Johan pas de laatste paar jaar ontdekt. "Schrijvend kom je tot nieuwe inzichten", zei hij. "Je leert jezelf kennen door het papier." Een advies dat ik ter harte heb genomen. We hebben, samen met de andere leden van onze schrijfgroep, veel over elkaar en van elkaar geleerd. Schrijvers zijn gelijkgestemden. We willen onze gedachten en gevoelens in woorden vangen en op papier vereeuwigen. Johan kon dat, al was hij zelf veel te bescheiden. Zijn verhalen brachten in onze groep discussies op gang over diepgaande thema's, van levenszin tot kunst. Hij was een inspiratie.
Onze laatste cursus was Johan er niet bij. We hadden niets van hem gehoord, terwijl hij normaliter altijd laat weten of hij er wel of niet bij is. Dus we maakten ons wel een beetje zorgen. Later zag de cursusleidster Lenny zijn naam zwart omrand in de krant staan. Daarbij stond de volgende tekst:
God schenk mij:
Kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen
Moed om te veranderen wat ik kan veranderen en
Wijsheid om tussen deze twee onderscheid te maken.
Deze woorden raakten mij, voornamelijk omdat ik tijdens de laatste schrijfbijeenkomst zelf iets soortgelijks had opgeschreven. Normaliter gebruik ik de teksten die ik daar schrijf als klad voor mijn column. Omdat ik tussen stapels verhuisdozen en reeds ingepakte koffers zit, had ik nog geen zin om de teksten uit te werken. En nu tref ik dus dezelfde tekst aan bij zijn rouwadvertentie. Toeval?
In mijn eigen tekst schreef ik vervolgens:
Laat mijn ene leven maar een middelmatig leven zijn, alleen beroemd bij de personen bij wie ik een plaatsje in hun hart heb veroverd. Dan ben ik al dik tevreden.
Een uitspraak waar Johan het denk ik wel mee eens zou zijn. Of hij al werkelijk over zijn houdbaarheidsdatum heen was, weet ik niet. Misschien is daarboven een foutje gemaakt. Of het was gewoon zijn tijd, zijn datum, zijn dag. Net zoals mijn datum er ook aankomt, onverbiddelijk. Ze staat op mijn voorhoofd gestempeld. Maar als ik in de spiegel kijk, zie ik daar niets staan. Dus hoe kan ik dan weten wanneer het zover is? Nou ja, daar gaat die ene gast daarboven blijkbaar over. Dan hoop ik maar dat ie bij mij geen vergissing maakt en me te vroeg of te laat meeneemt. Laat mij maar precies op tijd expireren!